Kedi enfeksiyöz peritoniti, dünya çapında görülen viral bir kedi hastalığıdır. FIP’ye (Feline Infectious Peritonitis) neden olan virüsle enfekte olan çoğu kedi asla hastalanmaz ancak FIP belirtileri geliştiren kediler her zaman hastalığa yenik düşer. Hastalığın iki formu vardır: ıslak form ve kuru form. Teşhis etmek de aynı derecede zordur.
Kedilerde Enfeksiyöz Peritoniti Nedir?
FIP, kedi koronavirüsü enfeksiyonunun sonucu olan karmaşık bir hastalıktır. Çok sayıda kedi, kedi koronavirüsü ile enfekte olsa da çok azı FIP geliştirmektedir. FIP’in, bağışıklık sisteminin tepkisi ile birleşen vücuttaki virüsün bir mutasyonundan kaynaklandığı düşünülmektedir. Bu kombinasyon, çeşitli organ sistemlerinde iltihaplanmaya yol açar. Mutasyona uğramış virüs, kedi tarafından yayılmaz, bu nedenle FIP aslında bulaşıcı olmasa da daha iyi huylu kedi koronavirüsü diğer kedigiller için bulaşıcıdır. Köpeklere veya insanlara bulaşıcı değildir.
Kedilerde Enfeksiyöz Peritoniti’nin Belirti ve Semptomları
FIP’nin iki ana kategorisi vardır: ıslak ve kuru form. Bu iki farklı biçim mutlaka tamamen farklı değildir ve bazı kediler her ikisinden de bazılarına sahip olacaktır. FIP’in ıslak formunun yaygın semptomları şunları içerir:
- Sıvı birikmesinden dolayı karın şişkinliği
- Akciğer tutulumuna bağlı nefes almada güçlük
- Ateş (uzun süreli, tedaviye yanıt vermeyen)
- İştah kaybı
- Kilo kaybı
- Depresyon
Kuru FIP formunun yaygın semptomları şunları içerir:
- Ateş (uzun süreli, tedaviye yanıt vermeyen)
- İştah kaybı
- Depresyon
- Kilo kaybı
- Hangi organların dahil olduğuna bağlı olarak organ yetmezliğiyle ilgili çeşitli diğer belirtiler (genellikle böbrekler, karaciğer, sinir sistemi, gözleri içerir)
Enfeksiyöz Peritoniti Nedenleri
FIP en sık 12 aylıktan küçük kedilerde görülür, ancak her yaşta da görülebilir. Virüsteki FIP’e yol açan mutasyonun, immatür veya zayıflamış bağışıklık sistemine sahip kedilerde daha yaygın olduğu düşünülmektedir. FIP geliştiren kedilerin çoğu, son zamanlarda yatılı kalma, yeniden evlendirme veya ameliyat gibi bir tür stresli deneyime maruz kalmıştır. Koronavirüs, dışkı ile burun ve ağız yoluyla doğrudan temas yoluyla enfekte olur. Çöp kutularının paylaşılması, kediler arasında koronavirüsün ana bulaşma yoludur. FIP yalnızca koronavirüs bulaşmış bazı kedilerde gelişir, bu nedenle maruz kalma otomatik olarak kedilerin FIP alacağı anlamına gelmez.
Kedilerde FIP Nasıl Teşhis Edilir?
FIP tanısını doğrulamak aslında çok zor olabilir. FIP teşhisini doğrulamanın en iyi yöntemi, bir veterinerin biyopsi almasını gerektirir. Biyopsiden alınan doku örnekleri mikroskobik olarak incelenir ve genellikle doku örneklerinde virüsün varlığını işaretlemek için özel testler mevcuttur. Bu testler mümkün değilse, teşhis, kan testleri ile yapılır. Islak form mevcutsa karından alınan sıvının analizini içerebilen klinik belirtiler ve laboratuvar testleri dahil olmak üzere diğer faktörlerin bir kombinasyonu üzerinden yapılmalıdır.
Koronavirüse karşı antikorların test edilmesi FIP tanısında yardımcı değildir, ancak sağlıklı kedileri koronavirüs içermeyen bir kedi veya gruba tanıtmadan önce taramada yararlıdır. Pozitif bir sonuç yalnızca koronavirüse maruz kalma ve olası koronavirüs bulaşma olduğunu gösterir, ancak bir kedinin FIP’ye sahip olduğu veya geliştireceği anlamına gelmez.
Enfeksiyöz Peritoniti Tedavi
FIP için tedavi yoktur. Aşırı sıvı birikintilerinin boşaltılması dahil olmak üzere bazı destekleyici önlemler geçici rahatlama sağlayabilir. Virüse karşı anormal bağışıklık tepkisini azaltmak veya virüsün üreme yeteneğini azaltmak için tasarlanmış çeşitli ilaçlar denenmiştir ve hastalıktan bir miktar rahatlama sağlayabilir ve hayatta kalma süresini uzatabilir. Genellikle, ıslak forma sahip kediler, FIP’e kuru formdakilere göre (birkaç aya kadar) daha erken (günler ila haftalar içinde) yenik düşer, ancak birkaç ay boyunca hayatta kalmak mümkün olabilir.
Enfeksiyöz Peritoniti Nasıl Önlenir?
Koronavirüse maruz kalmayı önlemek, FIP’yi önlemenin en iyi yoludur, ancak kedilerin% 80-90’ına virüs bulaştığı için bunu yapmak çok zordur.
Kullanımı tartışmalı olsa da bir aşı mevcuttur. Aşı burunda yapılır ve virüsün vücuda erişimini önlemek için sadece lokal bir yanıt üretmek üzere tasarlanmıştır. Aşının etkinliği şüphelidir ve etkili olabilmesi için koronavirüse doğal olarak maruz kalmadan önce verilmelidir. FIP genel kedi popülasyonunda oldukça nadir olduğu için, FIP aşılarının rutin kullanımı genellikle tavsiye edilmez, ancak bazen riskin en yüksek olduğu barınaklarda kullanılabilir. Veterineriniz, kediniz için FIP aşılarının kullanımını tartışabilir.
Çok Kedili Ev
FIP teşhisi konan bir kedinin ev arkadaşlarının, genetik bir yatkınlığı paylaşan yavru arkadaşları olmadıkça, FIP geliştirme riski çok yüksek değildir. Ayrıca büyük olasılıkla zaten koronavirüse maruz kalmışlardır, bu nedenle genellikle özel önlemler gerekmez. Veterineriniz evde bakım ile ilgili daha fazla tavsiye sağlayabilir.
