Kedilerde Dermatolojik Gıda Reaksiyonları
Dermatolojik gıda reaksiyonlarının patogenezi tam olarak anlaşılamamakla birlikte, gıdalara karşı ani reaksiyonların ve gecikmiş reaksiyonların aşırı duyarlı bir bağışıklık tepkisinden kaynaklandığı düşünülmektedir. Dermatolojik gıda reaksiyonları, bir hayvanın gıdasında alerjiye neden olan bir veya daha fazla maddenin alınmasını takiben meydana gelen mevsimsel olmayan reaksiyonlardır. Fiziksel reaksiyon sıklıkla ciltte aşırı kaşıma ile sonuçlanan aşırı kaşınmadır.
Öte yandan, gıda intoleransı, rahatsız edici bileşenlerin metabolik, toksik veya farmakolojik etkilerinden kaynaklanan immünolojik olmayan, idiosenkratik bir reaksiyondur. İmmünolojik ve idiosenkratik reaksiyonlar arasında ayrım yapmak kolay olmadığından, gıdaya verilen herhangi bir olumsuz tepki genellikle advers gıda reaksiyonu olarak adlandırılır.
Semptomlar ve Tipler
- Vücudun herhangi bir yerinde mevsimsel olmayan kaşıntı
- Antiinflamatuar glukokortikoid dozlarına zayıf yanıt, gıda aşırı duyarlılığını gösterir
- Kusma
- İshal
- Aşırı bağırsak sesleri, gaz çıkışı ve sık bağırsak hareketleri
- Malassezia dermatit (mantarlı cilt enfeksiyonları), piyoderma (bakteriyel cilt enfeksiyonları) ve otitis eksterna (dış kulak iltihabı)
- Plak – ciltte geniş, kabarık düz alanlar
- Püstül – irin içeren deri iltihabı
- Eritem – cildin kızarıklığı
- Kabuk – yırtılmış bir kabarcık veya püstül yüzeyinde kurumuş serum veya irin
- Kaşıma nedeniyle kendiliğinden oluşan kellik
- Kaşıma nedeniyle ciltte aşınma/yaralar
- Kösele, kalın, kabuk benzeri cilt
- Hiperpigmentasyon – cildin koyulaşması
- Kurdeşen – ciltte şişmiş veya iltihaplı şişlikler
- Ciltte dev kabarıklıklar (uzun çizgiler)
- Pyotravmatik dermatit – aşırı kaşıma nedeniyle cilt yaralarının bakteriyel enfeksiyonu
Nedenler
Bağışıklık aracılı reaksiyonlar – sindirimden önce veya sonra bir veya daha fazla glikoproteinin (alerjenler) yutulması ve ardından; Duyarlılık, gıdanın bağırsağa geçmesi sırasında, madde emildikten sonra veya her ikisi birden meydana gelebilir.
Bağışıklık dışı (gıda intoleransı) reaksiyonlar – yüksek düzeyde histamin (bağışıklık aşırı duyarlılığına neden olduğu bilinen bir antijen) içeren gıdaların doğrudan veya histamin salgılayan faktörler yoluyla histamini indükleyen maddelerin yutulmasından kaynaklanır.
Jüvenil hayvanlarda bağırsak parazitlerinin veya bağırsak enfeksiyonlarının bağırsak mukozasında hasara neden olabileceği, alerjenlerin anormal emilimine ve ardından bazı bileşenlere karşı duyarlılığa neden olabileceği tahmin edilmektedir.
Teşhis
Veterineriniz, dermatolojik muayene de dahil olmak üzere kediniz üzerinde eksiksiz bir fizik muayene yapacaktır. Dermatolojik hastalıkların gıda dışı nedenleri ekarte edilmelidir. Veterineriniz, diğer hastalık nedenlerini ekarte etmek için bir kan kimyasal profili, tam kan sayımı, idrar tahlili ve elektrolit paneli isteyecektir. Kedinizin sağlığı, semptomların başlangıcı ve bu durumdan önce yaşanmış olabilecek olası olaylar, özellikle diyetteki herhangi bir değişiklik ve kedinizin diyetine geçici olsa bile eklenen yeni yiyecekler hakkında kapsamlı bir geçmiş vermeniz gerekecektir.
Olumsuz gıda reaksiyonlarından muzdarip olduğu düşünülen kediler için gıda eliminasyon diyetleri tavsiye edilir. Bu diyetler tipik olarak, kedinin daha önce sınırlı maruz kaldığı veya hiç maruz kalmadığı bir protein kaynağı ve bir karbonhidrat kaynağı içerir. Yeni diyete dört hafta gibi kısa bir sürede klinik bir iyileşme görülebilir ve gıda eliminasyon diyetine geç on üç haftaya kadar klinik belirtilerde maksimum hafifleme görülebilir.
Kedinizle eliminasyon diyeti uygularken akılda tutulması gereken iki şey vardır: Kediler, diyetlerinde taurin için bir kaynağa ihtiyaç duyarlar, aksi takdirde hızla ve aşırı derecede hastalanırlar ve ölürler. Kediniz etle beslendiği sürece yeterli miktarda taurin alacaktır ve kediler doğal olarak büyük miktarda karbonhidratı kaldıracak sindirim yeteneklerine sahip değildir, bu nedenle diyetlerindeki protein, karbonhidrattan yaklaşık yüzde 90 daha ağır basmalıdır. Et, tavuk veya balık gibi taurin oranı yüksek bir protein kaynağı seçin. Salmonella gibi diğer bakterilerin kaynağı olabileceğinden çiğ etlerden kaçının. Kedinize yedirilebilecek bazı önerilen hayvan etleri, karaciğer, kalp vb. organ etleridir.
Tedavi
Teşhisin provokasyon aşamasında klinik belirtilerin geri gelmesine neden olan gıda maddelerinden kaçının. İkincil piyodermalar veya Malassezia enfeksiyonları meydana gelirse, veterineriniz tarafından antibiyotikler veya antifungal ilaçlar reçete edilebilir.
