Panleukopenia, genellikle kedi distemper olarak adlandırılan, kedilerde görülen viral bir hastalıktır ancak parvovirüsü ile daha yakından ilgilidir. Oldukça bulaşıcıdır ve özellikle yavru kedilerde ölümcül olabilir. Kedilerin rutin olarak aşılandığı hastalıklardan biridir (kombinasyon FVRCP aşılarında “P”).
Yavru kedilerde önde gelen ölüm nedenlerinden biri olan panlökopeni, aşı sayesinde çoğunlukla ortadan kaldırılmıştır ve insanlara bulaşıcı değildir. Ancak başıboş veya vahşi kediler gibi aşılanmamış kediler, özellikle yavru kediler hala risk altındadır.
Panleukopenia Nedir?
Kedi panlökopeni, köpeklerde bulunan parvovirüs ile çok yakından ilişkili olan bir türün neden olduğu hastalıktır. Virüs, enfekte olmuş kedilerle doğrudan temas yoluyla, aynı zamanda da dolaylı olarak virüs bulaşmış maddelerle temas yoluyla yayılabilir.
Virüs çevrede uzun süre hayatta kalır ve birçok dezenfektana dirençlidir, bu nedenle çoğu kedi bir noktada bu virüse maruz kalacaktır.
Panlökopeni Belirti ve Bulgular
Panlökopeni semptomları şunları içerebilir:
- Ateş, Uyuşukluk
- İştah kaybı
- Kusma ve İshal
Genellikle zamanının çoğunu uyuklayarak geçiren kedilerde uyuşukluk ve ruh hali sorunlarını tespit etmek zor olabilir, ancak kediniz genellikle sevdiği veya sizinle oynadığı oyuncaklara ilgi göstermiyorsa, bunlar bunun belirtileri olabilir.
Virüs ayrıca beyaz kan hücrelerinde belirgin bir azalmaya neden olur. Böylece etkilenen kedileri ikincil bir bakteriyel enfeksiyona duyarlı hale getirir. Dehidrasyon ve ikincil bakteriyel enfeksiyonlar, bu durumlarda genellikle yaşamı tehdit eder.
Panleukopenia bağırsaklara zarar verir ve enfekte hayvanın kemik iliğine ve lenf düğümlerine saldırır.
Hamile kediler enfekte olduğunda, yavruları ölü doğabilir veya başka gelişimsel anormallikler yaşayabilir. Hamileliğin sonraki aşamasında veya yenidoğan döneminde enfekte olan bazı yavru kediler hayatta kalabilir, ancak virüs beyin gelişimini etkileyerek, yavru kedilerin serebellar hipoplazi adı verilen ve beynin motor kontrollerini etkileyen kısmına zarar veren bir durumla doğmasına neden olabilir.
Bu durumla doğan yavru kediler, hayatta kalırlarsa genellikle titreme ve diğer sağlık sorunları yaşarlar.
Panlökopeni Teşhis
Panlökopeni teşhisi genellikle geçmişe, semptomlara ve fizik muayeneye dayanır. Kan sayımı, tüm beyaz kan hücrelerinde bir düşüşü ortaya çıkarabilir (bu aslında “panlökopeni” nin tanımıdır).
Virüsün varlığını kontrol etmek için laboratuvar testleri de yapılabilir.
Panlökopeni Nedenleri
Kedi panlökopenisinin nedeni kedi parvovirüsüdür (FPV). Kediler, FPV ile enfekte olmuş dışkı, kusmuk veya diğer vücut sıvılarıyla temas ettiklerinde FPV geliştirebilirler. FPV virüsü, FPV’ye sahip diğer kedilerle temas halinde olan ve ellerini yıkamayan veya kıyafetlerini değiştirmeyen insanlar aracılığıyla da yayılabilir. Kediler arasında paylaşılan yatak veya yemek gibi malzemeler de virüsü yayabilir.
Panlökopeni Tedavi
Panlökopeninin tedavisi yoktur, bu nedenle tedavi, kedinin bağışıklık sistemi virüsle savaşırken semptomları yönetmeyi amaçlamaktadır. Genellikle hastaneye yatış gerekir ve dehidratasyonu önlemek için intravenöz sıvılar (serum) genellikle gereklidir.
Antibiyotikler virüsü etkilemeyecektir, ancak veteriner hekiminiz bunları ikincil bakteriyel enfeksiyonları önlemek veya bunlarla savaşmak için reçete edebilir ve kusmayı azaltmak için ilaçlar da kullanılabilir. Ağır vakalarda kan nakli gerekli olabilir.
5 ayın altındaki yavru kediler genellikle en şiddetli şekilde etkilenenlerdir ve yoğun tedavide bile sonuç ölümcül olabilir.
Panlökopeni Evde bakım
Panlökopenili bir kedi, diğer yavru kedilerden veya duyarlı kedilerden izole edilmelidir. Tedavi seçenekleri veteriner ile görüşülmelidir. Belirtiler düzeldikten sonra, enfekte olmuş kediler virüsü birkaç hafta daha yayabilir. Çok kedili bir evde yaşıyorsanız, dezenfeksiyon dahil, alınması gereken önlemleri veterinerinizle görüşün.
Kedilerin ortak eşyaları, tedaviden sonraki birkaç hafta boyunca, enfekte kediler ve enfekte olmayan kediler arasında paylaşılmamalıdır.
Panlökopeni Önleme
Aşılar panlökopeniye karşı iyi koruma sağlar ve kedilere rutin olarak verilen temel aşıların bir parçasıdır. Veterineriniz bir dizi aşı önerecektir (genellikle 6 ila 8 haftalıkken başlar) ve aşılar tam seri verilene kadar tamamen koruyucu olmadığından bu programı takip etmeniz önemlidir. Farklı aşı türleri mevcuttur ve veteriner hekiminiz kediniz için doğru olanı seçmenize yardımcı olabilir.
Yavru kedileri ve kedileri içeride ve diğer aşılanmamış kedilerden uzak tutmak, virüse maruz kalmayı önlemenin en iyi yoludur.
Virüs çevrede çok uzun süre hayatta kaldığından, panlökopenili bir kediniz varsa, evinize yeni yavru kedi veya aşılanmamış kedi getirmeden önce alınması gereken önlemler hakkında veterinerinizle konuşmalısınız.
Yüzeyleri temizlemek için seyreltilmiş bir ağartıcı solüsyonu ve uygun temas süresi bırakılarak panlökopeni virüsünü öldürecektir ancak virüsü barındırabilecek tüm yüzeylerde kullanılamaz. Enfekte bir kedinin kullanmış veya oynamış olabileceği herhangi bir kirli yatak takımı ve yumuşak oyuncaklar atılmalıdır.
