Bir kediniz varsa, muhtemelen bazı şeylerin onun saklanmasına, tıslamasına, kaçmasına ve hatta kum kutusunun dışında idrara çıkmasına veya dışkılamasına neden olabileceğini zaten biliyorsunuzdur. Tüm bu davranışlar çevreden gelen strese bağlı olabilir ve kedinize yardım etmek için bir şeyler yapabilmeniz için onları tanımanız önemlidir. Tamamen stressiz bir hayat yaşamak imkansızdır ancak bazı yaygın nedenleri ve tetikleyicileri bilmek, kedinizde gereksiz stresten kaçınmanıza yardımcı olabilir.
Kedilerde Stres Nedenleri
Tıpkı insanlar gibi, her kedi belirli bir olaya, öğeye veya kişiye farklı tepki verebilir ancak kedinizde strese neden olma olasılığı daha yüksek olan yaygın durumlar vardır.
Yeni İnsanlar ve Evcil Hayvanlar
Kediler, evinizde yaşayan insanların ve evcil hayvanların ne zaman gelip gittiği de dahil olmak üzere, evdeki herhangi bir değişikliğe karşı genellikle hassastır. Eve gelen yeni bebekler, sizinle yaşamaya gelen büyükanne ve büyükbaba, boşanma, oda arkadaşı değişiklikleri, evlilik, yeni kediler ve diğer evcil hayvanlar ve hatta sadece bir gece kalan biri bile, özellikle kediniz zaten bilmiyorsa, kedinizde strese neden olabilir.
Yapıdan kaynaklı sorunlar
Garip kokular, inşaat sesleri, etraftaki malzemeler, tanıdık olmayan insanlar ve evinizin üzerinde veya çevresinde yapılan işlerle ilgili diğer şeyler kedinizde strese neden olabilir. Basitçe bir odayı boyamak veya hafif bir tadilat yapmak da stresi tetikleyebilir, bu nedenle sorunlara neden olması için büyük bir inşaat projesi olması gerekmez.
Dışarıdaki hayvanlar
Kediniz duyabiliyorsa, koklayabiliyorsa ve özellikle dışarıdaki başka bir hayvanı görebiliyorsa stresli olabilir. Dışarıdaki kediler, evdeki kedinizde stres için yaygın bir tetikleyicidir, ancak kedinizin gördüğü dışında kuşları yakalayamamak bile, kedinizin bastırılmış strese sahip olmasına neden olabilir.
Toplu taşıma
Kedinizi herhangi bir nedenle taşımanız gerekiyorsa, stres olası bir durumdur. Taşıyıcıya alışık olmamak, bir arabanın veya uçak yolculuğunun görüntüleri ve sesleri ya da varış noktasının (veteriner gibi) beklentisi strese neden olabilir.
Diğer çevresel değişiklikler
Robotik süpürgelerden, hareketli kutulara kadar her şey kedinizde strese neden olabilir. Kedinizin kum kutusunun bulunduğu yeri, kullanılan kumun türünü, kedinizin nerede yediğini ve hatta en sevdiği tırmalama direklerinin nerede olduğunu değiştirmek, kedinizde stresi tetikleyebilecek çevresel değişikliklerin diğer örnekleridir.
Stresli Kedinize Nasıl Yardım Edebilirsiniz?
Neyse ki kediniz stresliyse ona yardım etmek için yapabileceğiniz birkaç şey var. Stresin kaynağını bulabilirseniz, yapılacak en iyi şey o kaynağı ortadan kaldırmaktır, ancak bu her zaman mümkün değildir. Kediniz bu konuda stresli olduğu için bir aile üyesinden veya yeni evcil hayvandan kurtulamaz veya inşaatı durduramazsınız, ancak bu, kedinize hala yardım edemeyeceğiniz anlamına gelmez.
Feromon içeren spreyler, mendiller ve difüzörler, kedi dostunuzdaki kaygıyı yönetmenize yardımcı olmak için iyi bir başlangıç noktasıdır. Kedilerin sakin ve güvende hissetmelerine yardımcı olurlar, ancak kendi başlarına yardımcı olmazlarsa başka bir şeyle birlikte kullanılmaları gerekebilir.
Takviyeler ve özel diyetler, stresli kedinize yardımcı olmanın sonraki adımlarıdır. L-theanine, süt peynir altı suyu proteinleri, manolya ve phelodendron özleri gibi çeşitli bileşenler, stresli bir kediye yardımcı olabileceklerini gösteren araştırmalara sahiptir.
Gerekirse, stresli kediler feromon, takviye, diyet ve hatta ilaçların bir kombinasyonuna ihtiyaç duyabilir. Fluoksetin, gabapentin, amitriptilin ve diğer reçeteli maddeler, diğer yöntemlerle çözülemeyen stres durumları için veterineriniz tarafından önerilebilir. Duruma bağlı olarak, bunların geçici veya uzun süreli verilmesi gerekebilir, ancak kedinizin yapmanız gerekenden daha az stres hissetmesine yardımcı olabilirseniz, buna değer.
Kediler, stres yapmaya çok müsait dostlarımızdır. Çok çabuk strese girebilirler. Alışkanlıklarına çok düşkün hayvanlardır. Bu nedenle, hayatlarında olan en ufak bir değişiklik onlarda strese yol açar.
İnsanlarda olduğu gibi kediler de çeşitli sebepler nedeniyle strese girerler. Bunlar; çevresel, fiziksel ve duygusal nedenlerdir.
Bir kedi için çevresel stres tetikleyicileri şunları içerebilir:
- Evde başka evcil hayvanın olması
- Yeni bir ev sahibi olması
- Dışarı çıkmaya alışık ise içerde daha fazla zaman geçirmesi
- Evde yatılı misafir
- Tatile çıkmak gibi rutin değişiklikler
Bir kedinin fiziksel sağlığını etkileyen strese neden olan faktörler:
- Obez olmak
- Hasta olmak
- Fiziksel bir travma
- Cerrahi işlem yapılması
- Bit, pire gibi parazitler
Kediler kaygılarını birçok yönden gösterebilirler. Ortak göstergelerden bazıları şunlardır:
- Aşırı tımar veya hiç tımar etmemek
- Saldırganlık
- İşhatsızlık
- Miyavlama, mırlama, tıslama, hırıltı
- Nesneleri çiğnemek
- Gizleme
- Geri çekilme
- Karakteristik olmayan korku veya çekingenlik
Kedilerinizin stresini çözmek için stresin kaynağını bulmak ve ona uygun çözümler üretmek gerekmektedir.
Kedilerde Stres Nedenleri
Kediler, dışarıdan sakin ve bağımsız görünseler de aslında oldukça hassas canlılardır. Günlük yaşamlarında meydana gelen küçük değişiklikler bile onların stres seviyesini etkileyebilir. Kedinizin mutlu ve sağlıklı kalabilmesi için stres kaynaklarını tanımak ve bunları en aza indirmek büyük önem taşır. Peki, kedilerde strese neden olan başlıca faktörler nelerdir?
- Ortam Değişiklikleri: Kediler, alışkanlıklarına düşkündür. Evdeki eşyaların yerinin değişmesi, yeni bir mobilya alınması veya taşınma gibi durumlar kedinizin huzurunu kaçırabilir. Özellikle taşınma süreci, kedilerde ciddi bir stres kaynağıdır çünkü güvenli alan algıları bozulur.
- Yeni İnsanlar veya Hayvanlar: Eve yeni bir bebeğin gelmesi, misafirler ya da başka bir evcil hayvanın dahil olması kedilerde stres yaratabilir. Kediler, sosyal yapıları gereği kendi alanlarını paylaşmaktan hoşlanmazlar. Yeni bireylerle karşılaştıklarında çekingen ya da saldırgan davranışlar sergileyebilirler.
- Rutin Değişiklikleri: Kediler için düzen, güven demektir. Mama saatlerinin değişmesi, sahibinin işe başlama saatlerinin farklılaşması veya tatiller nedeniyle bakım düzeninin bozulması onları huzursuz edebilir.
- Gürültü ve Ani Sesler: Yüksek sesler ve ani gürültüler, kediler için korkutucu olabilir. Şimşek çakması, havai fişekler, süpürge sesi ya da yüksek sesle müzik, stres kaynakları arasındadır. Bu tür durumlarda kediler genellikle saklanma eğilimi gösterir.
- Veteriner Ziyaretleri: Veteriner kontrolleri, çoğu kedi için endişe verici bir deneyimdir. Taşıma çantasına girmek, yabancı bir ortama girmek ve farklı kokularla karşılaşmak stres seviyesini artırabilir. Bu nedenle veteriner ziyaretlerine alışmaları için pozitif pekiştirme yöntemleri kullanılabilir.
- Yalnızlık ve İlgi Eksikliği: Kediler, her ne kadar bağımsız gibi görünse de ilgiye ihtiyaç duyarlar. Uzun süre yalnız kalmaları, oyun oynamamaları veya fiziksel temas eksikliği strese neden olabilir. Özellikle evde tek başına yaşayan kedilerde bu durum daha sık gözlemlenir.
- Sağlık Sorunları: Kedinizin davranışlarında bir değişiklik fark ettiğinizde bunun altında yatan neden fiziksel bir rahatsızlık olabilir. Ağrı, enfeksiyon, hormonal dengesizlik gibi durumlar, kedinin stresli ve huzursuz olmasına yol açabilir. Bu yüzden düzenli veteriner kontrolü oldukça önemlidir.
Kedinizin Stresli Olduğunu Nasıl Anlarsınız?
Kediler stres altındayken şu davranışları sergileyebilir:
- Aşırı tüy dökme
- Saklanma
- Aşırı temizlik (kendini fazla yalama)
- İştahta azalma
- Agresiflik ya da pasiflik
- Tuvalet alışkanlıklarında bozulma
Sonuç
Kedinizin stresini anlamak, onu daha iyi tanımanın ve sağlıklı bir bağ kurmanın temel yollarından biridir. Onun ihtiyaçlarına duyarlı olmak, ortamını güvenli ve huzurlu kılmak, düzenli veteriner kontrollerini ihmal etmemek kedinizin daha mutlu bir yaşam sürmesine katkı sağlar. Unutmayın, mutlu bir kedi, mutlu bir ev demektir!
