Kedilerde Hipertansiyon Nedir?
Kedilerde hipertansiyon, tüm vücutta mevcut olan yüksek tansiyonu tanımlar.
Bir kedinin kalbi kasıldığında, kanı tüm vücuda iter ve atardamarların duvarlarında basınç oluşturur. Bu basınca sistolik kan basıncı (SBP) denir. Kalp gevşeyip kanla dolduğunda, arter duvarlarındaki basınca diyastolik kan basıncı (DBP) denir. Yani kan basıncı, atardamar duvarlarındaki basınç miktarının bir ölçüsüdür.
Bir kedinin kan basıncı, bir insanla aynı şekilde ölçülür; sistolik sayı, diyastolik sayının üzerindedir, milimetre cıva veya mmHg cinsinden ölçülür. Bir insanın normal kan basıncı 120/80 mmHg’dir.
Kedilerde diyastolik kan basıncı ölçümü veya alt sayı daha az güvenilirdir ve hipertansiyonun daha az önemli bir bileşeni olarak kabul edilir. Bu nedenle, kedilerde hipertansiyon tipik olarak yüksek sistolik kan basıncı veya en yüksek sayı temelinde teşhis edilir.
Kedilerde Yüksek Tansiyon ( Hipertansiyon ) Belirtileri
Kedilerde yüksek tansiyonun erken belirtileri genellikle evcil hayvan ebeveynleri tarafından fark edilmez ve yalnızca rutin tansiyon ölçümü ile tespit edilebilir.
Ne yazık ki, kediler rutin olarak yüksek tansiyon veya yüksek tansiyona neden olan yaygın hastalıklar açısından taranmazsa, yalnızca organlarında önemli bir hasar meydana geldiğinde fark edilir semptomlar göstereceklerdir. Kedilerde hipertansiyondan zarar gören organlar gözler, beyin, sinir sistemi, böbrekler ve kalptir.
Genellikle, bir evcil hayvan ebeveyni önce kedilerinin gözlerinde bir sorun olduğunu fark eder ve bu onları veteriner yardımı almaya sevk eden şeydir. Semptomlar şunları içerir:
- Sabit, genişlemiş öğrenciler
- Gözün küresindeki (temiz odacık) kan
- Nesnelere çarpmak
- Ani körlük
Gözbebeklerinin körlüğü ve genişlemesi genellikle retina dekolmanına bağlıdır . Kedilerde hipertansiyon çok hızlı ve agresif bir şekilde tedavi edilmediği takdirde, görme kaybı genellikle kalıcıdır.
Kedi hipertansiyonuna bağlı beyin hasarı belirtileri şunları içerir:
- Anormal davranış
- oryantasyon bozukluğu
- Depresyon
- Nöbetler
Hipertaniyon ile kötüleşebilecek böbrek hasarı belirtileri şunları içerir:
- İştah azalması
- Kusma
- Kilo kaybı
- Letarji
- Artan su alımı
- Sık idrara çıkma
Hipertansiyona bağlı kalp hastalığı belirtileri şunları içerir:
Bir veteriner muayenesi sırasında bulunan anormal kalp sesleri veya üfürümler
Daha az olası: Konjestif kalp yetmezliği nedeniyle hızlı, sığ solunum, felç veya ani ölüm
Kedilerde Yüksek Tansiyon ( Hipertansiyon ) Nedenleri
Vakaların %80’inde kedilerde yüksek tansiyon, altta yatan bir hastalıktan kaynaklanır veya bununla ilişkilidir. Buna sekonder hipertansiyon denir. Bunlar en yaygın iki temel koşuldur:
Kronik böbrek hastalığı (KBH), kedilerde hipertansiyon ile ilişkili en yaygın hastalıktır ve hipertansiyonu olan kedilerin %74’e kadarında bulunur. 1
Tiroid bezindeki bir tümörün (genellikle iyi huylu) neden olduğu bir hastalık olan hipertiroidizm de hipertansiyonlu kedilerde yaygın olarak bulunur.
Daha yüksek kedi hipertansiyonu riskiyle bağlantılı yaygın olmayan hastalıklar arasında hiperaldosteronizm, hiperadrenokortisizm ( Cushing hastalığı ), diabetes mellitus ve feokromositoma bulunur. Bu hastalıklar en sık yaşlı ve geriatrik kedilerde teşhis edilir. Steroidler ve fenilpropanolamin gibi bazı ilaçlar da kedilerde yüksek tansiyona neden olabilir.
Kedilerin yaklaşık %20’sinde idiyopatik hipertansiyon vardır, yani altta yatan bir neden bulunamaz. Bu kedilerin bir kısmı, laboratuvar anormallikleri saptanmadan önce muhtemelen kronik böbrek hastalığının çok erken evrelerindedir.
Kedilerde yüksek tansiyon (hipertansiyon) nedenleri sıralamak gerekirse?
- Yaşlanma
- Renal (böbrek) yetmezlik
- Hipertiroidizm (tiroid bezi fazlalığı)
- Diabetes mellitus (şeker hastalığı)
- Hiperadrenokortizm (adrenal bezi fazlalığı)
- Hipertensiyonun kronikleşmesi sonucu oluşan kalp-damar hastalıkları
- Tümörler
- İlaç yan etkileri
- Böbrek yetmezliği
- Hipertansiyonun kronikleşmesi sonucu oluşan kalp-damar hastalıkları
- Tümörler
- İlaç yan etkileri
Yaşlı kedilerde hipertansiyon (yüksek tansiyon) olma nedenleri ?
Böbrek yetmezliği : Yaşlı kedilerde böbreklerin işlevlerinin azalması hipertansiyon oluşmasına neden olabilir. Böbrekler, kan basıncını düzenlemek için önemli hormonlar salgılar ve böbrek yetmezliği oluştuğunda bu hormonların salgılanması bozulur ve kan basıncı yükselir.
Hipertiroidizm : Kedilerde tiroid bezinin fazla çalışması, metabolizmanın hızlanmasına ve vücut ağırlığının azalmasına neden olur. Bu durumda, hipertiroidizm hipertansiyon gelişmesine neden olabilir.
Endokrin bozukluklar : Yaşlı kedilerde diğer iç salgı bezleri, örneğin adrenal bezler, diabetes mellitus gibi endokrin bozukluklar nedeniyle hipertansiyon oluşabilir.
Kalp-damar hastalıkları : Yaşlı kedilerde kalp-damar hastalıkları, özellikle kalp yetmezliği veya aortik stenoz gibi durumlar, hipertansiyon gelişmesine neden olabilir.
Tümörler : Yaşlı kedilerde tümörlerin oluşması hipertansiyon yapabilir.
İlaç yan etkileri : Bazı ilaçlar, özellikle steroidler ve bazı antihipertansif ilaçlar hipertansiyon yapabilir.
Stres : Yaşlı kedilerde stres hipertansiyon oluşmasına neden olabilir.
Veteriner hekiminizin yaptığı tahliller ve muayeneler sonucunda doğru tanı ve tedavi yöntemleri belirlenebilir.
Kedilerde Yüksek Tansiyon Tedavisi
İnsanlarda olduğu gibi kedilerde de yüksek tansiyon ağızdan alınan ilaçlarla tedavi edilir. Bir kalsiyum kanal blokörü olan amlodipin, kedi hipertansiyonunu tedavi etmek için kullanılan tercih edilen ilaçtır. Bir hap şeklinde gelir ve günde bir kez ağızdan verilir.
Kedinize hap vermekte zorlanıyorsanız, veterineriniz ilacı bir sıvı haline getirebilir. Tedavinin amacı, yüksek tansiyona bağlı organ hasarıyla ilişkili semptomları en aza indirmek ve kedinizin kan basıncını 150 mmHg’nin altına düşürmektir.
Bazı durumlarda ACE inhibitörleri veya telmisartan gibi ek ilaçlar gerekli olabilir.
Kedinizin kan basıncını düşürmeye yardımcı olacak ilaçlar kullanmanın yanı sıra, veterinerinizin hipertansiyona katkıda bulunan altta yatan hastalıkları tespit etmek için laboratuvar testleri yapması gerekecektir.
Bu tipik olarak tam bir kan hücresi sayımı, kimya paneli, tiroid hormon seviyeleri ve idrar testini içerir. Daha önce belirtildiği gibi, hipertansiyonu olan kedilerin yaklaşık %80’inde altta yatan bir hastalık vardır ve altta yatan hastalığı tedavi etmek, hipertansiyonu yönetmenin ve kedinizin ömrünü uzatmanın önemli bir bileşenidir.
Evcil hayvan ebeveynleri, hipertansiyon tedavisine başladıktan sonra genellikle kedilerinin tavırlarında ve enerji seviyelerinde bir iyileşme fark ederler. Ancak kedinizde tanı anında görme kaybı varsa, bu hipertansiyonun kalıcı bir sonucu olabilir.
